تازگی بیشتر دلم می‌خواد حرف بزنم تا اینکه تایپ کنم. البته چیز جدیدی هم نیست. من همیشه دلم خواسته حرف بزنم. تازگی حتی دلم خواسته مثلا بردارم رو اینستاگرام ویدیوی خودم در حال تبیین تئوری‌های مشعشعم رو پست کنم. یا اینکه مثلا روی یوتوب یه کانال درست کنم و توش حرف بزنم. این هم البته مسبوق به سابقه هست به معنایی. یادمه یه اینستارادیویی اومده‌بود اون زمان‌ها و به‌غیر از انگشت‌شماری از دوستان، همه هنرهای صوتی و بیانی‌شون رو ارائه کردن روش. با این‌همه سختمه. به‌لحاظ سخت‌افزاری البته سختم نیست. سختیش بخش نرم‌افزاریشه که متاسفانه از توضیح در موردش عاجزم. علی‌ای‌حال احساس می‌کنم دلم می‌خواد حرف بزنم و متاسفانه کسایی هم که دوسشون دارم و حرف زدن باهاشون و براشون بهم خوش می‌گذشت می‌گذره یا دور و اطرافم نیستن دیگه یا هم هستن و حتی نمی‌شه زنگ زد بهشون و گفت بیا بریم دو ساعت بیرون بشینیم یه چیزی بخوریم و حرف بزنیم ال کووید. حرف زدن مهمه. من خودم مثلا حین و بعد از حرف زدن احساس می‌کنم حالم بهتره. کانه افیون عمل می‌کنه. حرف زدن مهمه. 

سه روز است برگشته‌ام و دلم خیلی تنگ شده. این ساده‌ترین جمله‌ای است که می‌توانم بنویسم. اگر کسی بپرسد حالت چه طور است؟ دوست دارم جواب بدهم: "دلتنگم" و این را هزار بار برای خودم بگویم و هزار بار بنویسم. همین جمله‌ی ساده را آن قدر تکرار کنم تا به عمقش برسم. مثل ورد آن قدر بگویمش تا کلمات از حالت معمول خودشان خارج شوند و آن تصویری که در جانم دارم شکل بگیرد. آن چیزی که مثل ابری سنگین پرم کرده و همه جا توی سینه‌ام حملش می‌کنم. فکر می‌کنم اگر آن تصویر بیرونی شود برای مدتی از آن خلاص می‌شوم. اگر بشود آن تکه‌ی سنگین خاکستری را از درونم در بیاورم و بگذارم روی میز گرد چوبی مدتی آرام و سبک می‌شوم. مثل وقتی که از بیرون می‌آیم خانه و دسته کلید سنگینم را از جیب روپوش سیاهم درمی‌آورم و می‌اندازم روی میز. دلم این را می‌خواهد، این که قلب سنگینم را دربیاورم و بگذارم گوشه‌ای که جلوی چشمم نباشد. گاهی می‌ترسم که دلتنگی امانم را ببرد و طاقتم بیش از این طاق شود. حالا دارم زیادی شلوغش می‌کنم. دارم تمرکز می‌کنم روی آن خالی درونم که کمی آزارم می‌دهد. این کار را می‌کنم چون چنین آدمی هستم. متمرکز روی نداشته‌ها، چس‌ناله‌کن اعظم، عاشق شکننده و اعتماد به نفس برباددهنده. حتا این‌ها هم که گفتم نیستم. اغلب آن چیزی که می‌گویم آن چیزی نیست که می‌خواهم بگویم. یا آن چه می‌خواهم بگویم را یک طوری می‌گویم که معنی چیز دیگری بدهد. نمی‌خواهم این‌طور باشم اما زیاد پیش می‌آید که این‌طوری می‌شود و این از معصومیتم نیست. یعنی خیلی دارم سعی می‌کنم که توی نوشتن‌هایم به تصویری واقعی از خودم برسم. چرا؟ چون هم لازم است و هم زیباست. یعنی این کنکاش دائم برای پیدا شدن خیلی ضروری است و آدم مگر چی دارد توی این نیا جز همین خود درب و داغونش (دقت کنید که داغون محاوره‌ای داغان نیست.)؟ بلی آدمی جز خودش هیچ چیزی ندارد اما ما این را فراموش می‌کنیم چون خیلی ترسناک است. یعنی اگر یک روزی بیدار شویم و بفهمیم که خانه و ماشین و همسر و یار و فرزند و هر چیزی که ما دلمان بهش خوش است اما خارج از ماست، تصویری متوهم و تمام‌شدنی و گذراست، خیلی می‌ترسیم و برای همین باید همیشه مادر باشیم، همیشه پدر، فرزند، معشوق، عاشق، صاحب مال، همیشه باید یک چیزی باشیم خارج از خودمان تا آن تنهایی خیلی بزرگ و دائمی و عمیق ما را نترساند. 
ضروری و زیبا
زیبا هم هست. آن کنکاش درونی خسته‌کننده‌ی گاه کشنده خیلی زیباست چون آدم را می‌برد جاهایی که آدم توی هشیاری کامل نمی‌تواند به آن‌جاها دسترسی داشته باشد. کنکاش دائم و بیل زدن و پیش رفتن در خود باعث می‌شود آدم این توان را پیدا کند که چیزهایی را ببیند که دیدنی نیست، یعنی با چشم معمول نمی‌شود آن‌ها را دید، آن زیبایی‌های خیلی زیبا را. شاید این جا‌به‌جا شدن در خویش یک جور بیدار کردن چشم دل باشد تا بشود با آن جزئیات را دید. جزئیاتی که حتا اگر دردناک یا زشت هم باشند باز چون شگرف و بدیع هستند آدم را سر ذوق می‌آورند. یعنی آن لذت کشف است که به وجد می‌آوردمان، مثل لحظه‌ای که رابرت کخ میکروب سل را کشف کرد. البته که میکروب یک بیماری به خودی خود زیبا و دوست‌داشتنی نیست، اما آن لحظه‌ی کشف، آن دیدن چیز نو، آن حس "آها، دانستم" است که آدم را تا ته جان شاد می‌کند. 
حالا این‌ها را این جا نوشتم تا چه بگویم؟ چه می‌خواستم بگویم؟ اصلاً این روزها چه می‌خواهم بگویم؟ نمی‌دانم. اما به نظرم مهم است، یعنی مهم است که آدم بداند هر مقطعی از زندگی‌اش چه حرفی برای گفتن دارد و حال واحوالش چه طور است و دارد کدام طرفی می‌رود. من حداقل این روزها چندان از خودم نمی‌دانم. فقط یک حس را در خودم درک می‌کنم و آن "دلتنگی" است و باقی تلاشم این است که دچار بی‌‌حاصلی و بی‌خبری نباشم. یعنی این زرهی که پوشیده‌ام از جنس عشق و من را در برابر هر چیزی غیر از موضوع عشق، روئین‌تن کرده، یک جوری نباشد که ارتباطم را با جهان بیرون قطع کند. یعنی نمی‌خواهم مثل این تازه عروس‌هایی باشم که از وقتی رفته‌اند خانه‌ی شوهر خیال می‌کنند شاخ غول شکسته‌اند و چنان فرو می‌روند در زندگی دو نفره‌شان که از دور ابله و لج‌درآور به نظر می‌رسند. نمی‌خواهم مدام فقط از "او" حرف بزنم یا فقط "او" را ببینم و بشنوم. می‌خواهم به همه‌ی جنبه‌های زندگی‌ام برسم. این را می‌خواهم. اما آغشته‌ام. خیلی زیاد و خیلی دل‌تنگم. اما تلاشم قابل تقدیر است. به خدا قابل تقدیر است، باید مثل این شاگردهایی که همیشه ریاضی دو می‌شدند و حالا با تلاش و ممارست نمره‌ی یازده می‌گیرند، بیاورندم سر صف و برایم کف بزنند. باید تشویقم کنند تا بتوانم کتاب بخوانم و هر روز بنویسم و کارهای مفید غیر عاشقانه انجام بدهم و اولین صبحی که توی اتاق خودم چشم باز می‌کنم برندارم برایش بنویسم:
Seni ozledim
و به جایش بلند شوم ورزش کنم و صبحانه‌ی سالم بخورم و شروع به کار کنم و خیلی زیاد کار کنم و کار کنم و بشود پول دربیاورم. توی این اوضاع ناجور باید بتوانم پول دربیاورم آن قدری که خرج دیدارم دربیاید. هی کاتیا حواست هست؟ از عشق فرار می‌کنم تا در حرکتی دوار باز برسم به عشق، به نقطه‌ی عزیمت، به آن ایستگاهی که صبح‌ ساعت هفت‌وچهل‌وپنج دقیقه با چمدان و کوله منتظر اتوبوس‌ هواایست می‌مانم، تا بروم، بروم که برگردم.
چیزها دیدم در روی زمین
همان جایی بودیم که جاده در امتداد اسکله حرکت می‌کند. می‌راندیم و کنار ما در حاشیه‌ی سبز پیاده‌رو، آدم‌ها دوچرخه‌سواری می‌کردند یا راه می‌رفتند یا نشسته بودند توی چمن‌ها و غذا می‌خوردند. گفتم یک روز ما هم غذا درست کنیم و بیاییم این جا. توی سرم این بود که کتلت درست کنم و فلاسک چای هم با خودم بیاورم. حالا چون خیلی دلم تنگ شده حتا از این فکر هم گریه‌ام می‌گیرد، این خیال هم بی‌تابم می‌کند. آن روز این طور نبودم. خیال خیلی دور نبود. می‌شد نقشه‌ی یک آخر هفته باشد. بعد از مردم چشم گرفتم و رویم را کردم سمت ساختمان‌های مقابل، به شیروانی‌های سماقی رنگ نگاه کردم و سعی کردم تصویرها را به خاطر بسپرم. ساختمان‌ها، مرغ‌های دریایی، آسمان، آب، پیراهن گلدار تازه‌اش، عینک دسته قرمزش و چشمم خورد به زنی که بچه بغل ایستاده بود لب جدولی که دو سمت خیابان را از هم جدا می‌کرد. ترافیک روان بود. ما کم و بیش متوقف بودیم. زن جوان بود، شاید سی و چند ساله با صورت سبزه از آفتاب و قد کشیده و اندام نرم و بچه‌ای در آغوش داشت، شاید پسر، آن قدر کوچک بود که تشخیص جنسیتش آسان نبود. به نظر سوری جنگ زده می‌آمد، از آن‌ها که توی استانبول زیبا فراوانند، میان توریست‌های خوش‌بخت و استانبولی‌های خسته. زن به من نگاه کرد و خندید. یک جوری خندید که صورتش روشن شد. یک جوری خندید که انگار من خیال او باشم، آرزویش یا زندگی گذشته‌اش، نشسته کنار مردش توی ماشین با شیشه‌های بالا داده در حالی که سرش از سرمای متمرکز کولر تیر می‌کشد. دورنمای خوشبختی. زندگی ساده و معمولی که آن قدر پیش پا افتاده است که جزو خوشبختی محسوب نمی‌شود. آن چیزی که داریم و به نظر ناچیز می‌آید و یادمان می‌رود کسانی آن بالای بالای بالای بالای بالا هستند که می‌توانند همین تکه نان گرم را از دست ما بگیرند.
 من هم به او خندیدم. انگار با هم حرف زده باشیم. انگار گفته باشد یک روزی جای تو بودم و من گفته باشم یک روزی جای تو خواهم بود.

-------------

رمان "تماماً مخصوص" را سی و یک بار زير و زبر کردم، طول و عرضش را پيمودم، و بعد از هفت سال عاقبت نسخه‌ی سی و یکم رضایتم را جلب کرد و وسواس کشنده دست از سرم برداشت. شاید هم دلم می‌خواست از این زندگی نکبتی پر از دروغ جدا شوم و در دنیای رمان وقت بگذرانم؛ دنیای زلال و   شفاف و پاک. از دنیای "غم" می‌گریزم به دنیای "حُزن" پناه می‌برم...

می‌بينی؟ اين‌جوری بود که نمی‌توانستم از اين رمان دل بکنم. بعدش هم همیشه چند ماهی در فاصله‌ی بین دو رمان روزگار نویسنده برزخی است؛ دوران نقاهتی از این زایمان تا زایمان بعدی. رمان پشت رمان، خاکریز به خاکریز گریختن از روزمره‌گی غمباری که اسمش را گذاشته‌اند زندگی، می‌شود خصلت آدم برای فتح لحظه‌های ناب و محزونی که سرخورده نمی‌شوی و دلت را حرام نکرده‌ای.

من یک بار در زندگی واقعی تلألو خوشبختی را دیدم. یک بار خیال کردم بیرون از ادبیات در همین زندگی یک نوبتی هم می‌توان آدمی را باور کرد. تا وارد خانه‌اش شدم، و تا آمدم ساکن شوم و تجربه‌اش کنم، مثل مه از اطرافم پراکنده شد، مثل خواب پرید. بعد به این نتیجه رسیدم که باید به همین دنیای رمان قانع باشم؛ با آدم‌های رمان زندگی کنم، حرف بزنم، غذا بخورم، عشق بورزم، سفر کنم، و گاهی سرم را بر شانه‌ی یکی بگذارم و بگویم چرا در دنیای واقعی نمی‌شود دل بست؟ تو می‌دانی؟

اخیراً متوجه شدم چقدر به «خانه» کم‌توجهم. با اینکه عمده‌ی وقتم را (جز کار) در خانه می‌گذرانم و هرجا باشم (جز سفر) دوست دارم زودتر برگردم خانه، چقدر گوشه و کنارش برایم کم‌اهمیت است. خانه‌ی آدم‌های دیگر که می‌روم متوجه می‌شوم تا چه حد جزئیات برایشان مهم است، چطور همه‌جایش را جدی می‌گیرند، برای هر گوشه فکری می‌کنند، از درختِ دانشِ طراحان داخلی خوشه‌چینی می‌کنند، و خلاصه برای اینکه خانه باب طبع‌شان باشد تلاش می‌کنند. (البته اغلب همراه با زیاده‌روی؛ نتیجه: خانه‌هایی پر از جزئیات ناهمساز که عامل خفگی و حس ناامنی‌اند). خانه‌ی من در مقابل خانه‌ی اغلب آدم‌های اطرافم، فضایی خالی است حاوی چند تکه مبلمان خنثی، چند جلد کتاب (که بیشترشان مال من نیستند)، چند عکس روی در یخچال، و دو قاب نقاشی. به‌جز همان دو قاب و چند عکس، هیچ‌جای خانه نشانه‌ی شخصی‌ای از من وجود ندارد، یعنی اگر آن دوتا را برداریم، می‌تواند خانه‌ی هرکسی باشد، مطلقاً هر کسی. بدون جزئیات و بدون ویژگی.

و مهم‌ترین دلیل کم‌توجهی: «من قرار نیست اینجا بمانم». چه در اتاقم در خانه‌ی والدین‌ام، چه در اولین خانه‌ای که زندگی مشترک را شروع کردم، و چه در خانه‌ی فعلی، همیشه قبل از هر تصمیمی همین جمله خودش را جلو انداخته و اجازه نداده اقدام مشخصی برای شخصی‌کردن خانه انجام بدهم. توی ذهنم اینطور می‌گذرد که من که از اینجا و این وضع راضی نیستم و قرار است در آینده‌ای نزدیک از اینجا بروم (کجا؟ معلوم نیست)، پس چرا باید وقت صرفِ این مسافرخانه‌ی موقت کنم و ضمناً اثاث و وسایل و دل‌بستگی‌هایی اضافه کنم که وبال ِ گردن می‌شود و  رفتن را پیچیده می‌کند؟ آدمی که چنین سوالی از خودش می‌پرسد، پاسخ‌اش را هم آماده دارد.

 می‌خواهم جلسه‌ی بعد (در تاریخی نامعلوم) اینها را برای دکتر س. تعریف کنم و بعد در صندلی فرو بروم و اجازه بدهم غوطه‌ور در شهوت ِ «تشخیص»، موضوع را به تمام زندگی‌ام تعمیم بدهد. اینکه چرا می‌روم جایی وقت و پول (پول زیاد) صرف می‌کنم تا کسی را به اشتباه بیندازم و از اشتباهش لذت ببرم؛ این مساله‌ی بغرنج‌تری به نظر می‌رسد که دکتر س. به آن بی‌توجه است، چون از آن بی‌خبر است.

حالا نیمه‌ی روز است، وسط سالنی که هیچ‌وقت نفهمیدم چرا اینقدر مسرفانه روشن نگه‌اش می‌دارند تنها نشسته‌ام و بقیه دارند ناهار می‌خورند. نیم‌ساعت یکبار ناخوداگاه یاد پلاسکو می‌افتم و آدم‌هایی که آنجا «ذوب» شدند. سخنگوی آتش‌نشانی این کلمه را در یکی از بخش‌های خبری به کار برد و از وقتی شنیدم رهایم نکرده. «ذوب» را توی کتاب علوم دوم دبستان یاد گرفتیم، قرار نبود برای آدم‌ها اتفاق بیفتد. شاید اگر مثل امینی در مکالمه‌ی تلفنی با شاه از عبارت «آب شدن» استفاده کرده بود تصویر اینقدر غریب نبود. اینکه اشیاء و آدم‌ها حامل آینده‌های دردناکند و ما از آنها بی‌خبریم فوق‌العاده ترسناک و در عین حال مایه‌ی آرامش است. آن پنجشنبه‌ای که با ع.، ن. و م. رفتیم بازار، شمشیری ناهار خوردیم و بعد سوار تاکسی از حوالی پلاسکو رد شدیم و کمی درباره‌اش حرف زدیم، این فاجعه داشته مثل جنین در دل آن ساختمان شکل می‌گرفته و پیش می‌رفته.  من و ع.، و ن. و م. هم چندماه بعد جدا شدیم.